Iwona Cechosz, Polska gwara Oleszkowiec na Podolu. Fleksja imienna i werbalna, Kraków 2001, 192 s.

 [fragment Wstępu]

Celem niniejszej pracy jest opis fleksji imiennej i werbalnej polskiej gwary wsi Oleszkowce w obwodzie chmielnickim na Ukrainie środkowej. Praca podejmuje problematykę istotną z punktu widzenia opracowań syntetycznych, dająca możliwość porównań i zestawień z kolejnymi pracami i opisami monograficznymi gwar polskich na Ukrainie. Analiza systemu fleksyjnego gwary przedstawiona została w kontekście współczesnej opisowej dialektologii polskiej oraz nowszych osiągnięć socjolingwistyki i teorii kontaktów językowych. Oleszkowce stanowią obecnie jedno  z niewielu skupisk Polaków na Ukrainie, które zachowały język polski mimo niesprzyjających i skomplikowanych warunków historycznych. Mieszkańcy wsi, znajdujący się od wielu pokoleń w ukraińskim otoczeniu językowym, odcięci od kontaktu z językiem polskim (poza kościołem) przez ponad 60 lat (od zamknięcia szkoły polskiej, która istniała we wsi do 1936 roku), nadal posługują się gwarą polską na co dzień. Mimo braku kontaktów z Polską i językiem polskim oraz oddziaływania obcego otoczenia językowego stan zachowania gwary polskiej w Oleszkowcach jest dobry. Stworzyło to możliwość przeprowadzenia badań i w miarę pełnego opracowania zakładanej problematyki. (...)