Tadeusz Szczerbowski, Gry językowe w przekładach "Ulissesa" Jamesa Joyce'a, Kraków 1998, 147 s.

seria: Prace Instytutu Języka Polskiego PAN nr 105

[fragment Wstępu]

Najtrudniejsze są w "Ulissesie" gry językowe. W jednym tylko rozdziale siódmym występuje ponad 100 figur retorycznych (Gilbert (1930) 1963: 172-176). Wielką próba dla tłumaczy jest przekład gier językowych nie tylko na języki orientalne, ale także indoeuropejskie. Powieść irlandzkiego pisarza stanowi niezwykle obszerny korpus badawczy. Użył w niej bowiem Joyce blisko 30 000 słów, podczas gdy we wszystkich dziełach Szekspira występuje ich około 21 000 (Naganowski 1971: 152; Helsztyński 1971: 263). Przedmiotem niniejszych rozważań jest opis różnorodnych strategii podejmowanych przez tłumaczy "Ulissesa". Praca ma więc charakter deskryptywny, a nie ewaluatywny. Opisuje rozmaite sposoby oddawania gier językowych w tłumaczeniu, nie zajmuje się jednak krytyką przekładu (...)