Krystyna Weyssenhoff-Brożkowa, Wpływ polszczyzny na łacinę średniowieczną w Polsce, Kraków 1991, 100 s.

seria: Prace Instytutu Języka Polskiego PAN nr 73

Wstęp [fragmenty]

    Badania różnego rodzaju wpływów, zachodzących w kontaktach między językami stały się bardzo popularne w ostatnich latach naszego stulecia, zwłaszcza po ukazaniu się fundamentalnego, syntetycznego dzieła Uriela Weinreicha, Languages in Contact,  które  dokonało przełomu w historii badań kontaktów językowych. Całość tej problematyki sprowadził ten uczony do trzech dziedzin: 1. interferencji językowej, rozumianej jako odstępstwo od normy - fonetycznej, morfologicznej, składniowej, leksykalnej - w mowie jednostki dwujęzycznej pod wpływem kontaktu językowego, 2. zjawiska bilingwizmu, czyli faktu społeczno-językowego, polegającego na równoczesnym wymiennym użytkowaniu na codzień przez daną grupę społeczną  dwóch różnych języków, 3. tła socjo-kulturowego kontaktów językowych.

    Z tych  trzech dziedzin interesuje nas tu pierwsza, czyli interferencja językowa. Zajmiemy się mianowicie interferencją języka polskiego (ściślej: staropolskiego, częściowo szesnastowiecznego) na łacinę używaną w Polsce średniowiecznej, a konkretnie przedstawimy tu usystematyzowany zbiór przykładów zmian językowych, które zachodziły w polskiej łacinie średniowiecznej, a ściślej: w tekstach łacińskich zapisanych w średniowieczu w Polsce, w wyniku działania interferencji polszczyzny. W przeciwieństwie do wielu językoznawców, badających różne kontakty i interferencje, którzy często na podstawie paru przykładów, nieraz przypadkowo dobranych, ustalają ogólne teorie, nie mamy zamiaru formułować jakichkolwiek ogólniejszych prawideł teoretycznych. Chcemy tylko podać usystematyzowany  zbiór polonizmów  w tekstach łacińskich ze średniowiecza  - tj. tych elementów językowych, które łacina średniowiecza  przejmowała z polszczyzny - raczej jako ilustrację ogólnych praw znanych, niż jako podstawę do formułowania praw nowych (...)

[Krystyna Weyssenhoff-Brożkowa, Kraków 1991]