Profesor Marian Kucała poświęcił wiele lat — dotąd pół wieku — pracy nad słownikami: staropolskim, polszczyzny Kochanowskiego, trzech wsi małopolskich. Opublikował monografie: o rozwoju iteratiwów dokonanych (1966), o historii rodzaju gramatycznego (1978), wydał traktat ortograficzny Parkosza (1985), książeczkę o regionalizmach i dialektyzmach (1994), słowniczek poprawnościowy (II wyd. 1999). Jest autorem krótkiej historii języka polskiego (po angielsku, II wyd. 1984), współautorem i współredaktorem Encyklopedii języka polskiego (III wyd. 1999), współautorem bibliografii historycznojęzykowej (3 tomy, 1979-1981). Ogłosił ponad 200 artykułów, wiele recenzji i innych tekstów.

Pochodzi M. Kucała z beskidzkiej części powiatu myślenickiego, urodził się 2 marca 1927 r. w Więciórce. W 1952 r. ukończył polonistykę na UJ, tamże się doktoryzował w 1962 r. i habilitował w 1967 r. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1981 r., zwyczajnego — w 1985 r.; w 1993 r. został wybrany na członka korespondenta PAU. Członek kilku towarzystw naukowych, były przewodniczący Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, były wiceprzewodniczący Komitetu Językoznawstwa PAN, członek Komisji Leksykologii i Leksykografii przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Redaktor naczelny „Języka Polskiego". M. Kucała został zatrudniony w 1950 r. w PAU, później w PAN, gdzie był długoletnim kierownikiem Zakładu Historii Języka Polskiego. W latach 1974-1997 dojeżdżał także do Lublina na KUL, wypromował tam kilkudziesięciu magistrów. Był promotorem kilku doktorów, napisał bardzo dużo opinii naukowych, wygłosił dziesiątki referatów, także za granicą.

Obecnie drukowany wybór pism Mariana Kucały nie mógł oczywiście objąć prac najważniejszych, gdyż są nimi odrębne książki, niektóre dość obszerne. Ograniczyć musieliśmy się do kilkudziesięciu artykułów. Mimo, iż jest to zaledwie fragment twórczości naukowej, to jednak  w jakiś sposób obrazuje  zainteresowania  badawcze Autora. Pozwala on językoznawcom, zwłaszcza młodszym, zapoznać się z ciekawymi pomysłami i z pewnością może też wpłynąć  na ich rozwój naukowy. Niechże więc ten tom rozpraw naukowych Mariana Kucały będzie udokumentowaniem niektórych kierunków rozwoju polskiego językoznawstwa.

Kraków, 24 maja 1999 r.

Kazimierz Rymut