Publikacja zawiera analizę samodzielnie zebranych przez autorkę (w latach 2004–2010) przezwisk i przydomków funkcjonujących w społeczności wiejskiej Zagórza i siedmiu wsi okolicznych w powiecie chrzanowskim. W opisie i interpretacji jednostek językowych wykorzystano metodologię etnolingwistyczną, poszerzającą analizę językoznawczą o dane pozasystemowe, na które składają się utrwalona społecznie wiedza o świecie, wspólna nadawcy i odbiorcy, oraz towarzyszące wiedzy przekonania i wierzenia. Rozprawa wykracza zatem poza ramy ściśle antroponimiczne, traktując przezwiska i przydomki jako materiał służący za podstawę rekonstrukcji obrazu świata społeczności wiejskiej.
Zebrany materiał językowy, liczący ponad osiemset jednostek nazewniczych, obejmuje różnorodne aspekty życia wiejskiej wspólnoty, toteż jednym z ważniejszych ustaleń metodologicznych była jego kategoryzacja. W wyniku przeprowadzonej systematyzacji wydzielono pięć pól semantycznych, odnoszących się do istotnych elementów wiejskiej przestrzeni kulturowej: rodzina i dom, wspólnota pozarodzinna, praca, zachowania społeczne oraz wygląd zewnętrzny. Grupy leksykalno-semantyczne, stanowiące trzon klasyfikacji, wskazują na wartości uznawane przez badaną mikrowspólnotę kulturową. Kierunek analizy, a tym samym uporządkowanie wartości przejawiających się w języku, prowadzi od wartości uznawanych za priorytetowe (rodzina i dom oraz wspólnoty pozarodzinne) poprzez te związane z funkcjonowaniem człowieka w środowisku rodzinno-społecznym (praca) i społecznym (język oraz cechy istotne we współżyciu społecznym), po wartości estetyczne, a więc te najbardziej powierzchowne (wygląd zewnętrzny).
Obok wszechstronnej analizy przezwisk i przydomków pod kątem zakodowanego w nich systemu aksjologicznego wiejskich wspólnot, książka przynosi monograficzne opracowanie wielu zagadnień dotyczących specyfiki nieoficjalnych struktur onimicznych. Są to głównie zagadnienia związane z funkcjonowaniem terminów przezwisko i przydomek w polskich pracach onomastycznych.
Ważną część książki stanowi Słownik przezwisk i przydomków. Zebrane w nim struktury antroponimiczne w większości wzbogacone zostały komentarzami mieszkańców stanowiącymi eksplikacje nazw. Otoczenie kontekstowe nieoficjalnych antroponimów prezentuje tym samym żywą mowę mieszkańców wsi, przynosi informacje na temat stopnia zachowania gwary i nowych na wsi tendencji nazewniczych.
Publikacja stanowi zatem obszerne studium z zakresu problematyki współczesnej wsi wraz z całym jej bogactwem językowo-kulturowym, co jest o tyle istotne, że środowiska wiejskie zatracają powoli swą tożsamość i gwarę – podstawowy fakt kulturowy wiejskich wspólnot. W związku z tym zawarty w tej pracy materiał nazewniczy za kilkanaście lat może stać się unikatowym dziedzictwem kultury, bez możliwości odtworzenia w terenie.

„Niezaprzeczalną wartością pracy jest wnikliwość i dążenie do samodzielnych ujęć i przemyśleń […]. Niezwykle cenne jest przytaczanie motywacji przezwisk i przydomków oraz ich drobiazgowa, etnolingwistyczna i lingwistyczna analiza […]. Pokazany przez autorkę obraz [świata] mieszkańców wsi […] jest Jej niewątpliwym osiągnięciem”.
Z recenzji prof. dr hab. Aleksandry Cieślikowej

„Praca w dużym stopniu ma charakter nowatorski, poszerza bowiem dotychczas niezbyt liczny zbiór publikacji poświęconych przezwiskom i przydomkom ujmowanych w aspekcie lingwistyki kulturowej […]. Autorka daje się poznać jako badaczka mająca zdolność łączenia faktów szczegółowych […] w syntetyczne uogólnienia, z zakresu różnych płaszczyzn języka, o charakterze teoretycznym […]. Wielkim osiągnięciem jest wzorowo opracowany Słownik. Stanowi on niezwykle wartościową i cenną część dzieła i dowodzi benedyktyńskiego trudu autorki […]”.
Z recenzji prof. UJ dr hab. Zofii Cygal-Krupy

„Praca zawiera analizę samodzielnie zebranych przydomków i przezwisk mieszkańców wsi Zagórze (miejsce bliskie autorce) i miejscowości okolicznych […].Odsłania […] ciekawą rzeczywistość znajdującą się często poza obszarami badawczymi językoznawców, skupiających się głównie na samych formach, strukturach, znaczeniach, a niesięgających po wyjaśnienia, jak one funkcjonują w obszarze świata społeczności wiejskiej […]. Tekst oceniam bardzo wysoko tak ze względu na podjęty temat, jego realizację, jak i umieszczenie samej analizy na szerokim tle socjo-, etnolingwistycznym, a także jakość opracowania słownika przydomków i przezwisk”.

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Szcześniak