Emil Popławski, Frazemy z biblijnymi nazwami osobowymi w gwarach polskich, Kraków, Wydawnictwo Libron, 2014, 290 s.

Książka ta jest jednym z kilku dotąd opublikowanych monograficznych ujęć dotyczących frazeologii w gwarach polskich. W polu badawczym, obok frazeologizmów, znalazły się również przysłowia stanowiące najliczniejszą – jak się okazało – grupę opisywanych jednostek. Taka podstawa materiałowa skłoniła badacza do użycia bardziej pojemnego terminu frazem.

Autor, absolwent filologii polskiej Uniwersytetu w Białymstoku, od blisko dekady jest członkiem zespołu redakcyjnego opracowującego monumentalny „Słownik gwar polskich” w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie.

ZAWARTOŚĆ

Książka składa się z trzech części.
W pierwszej, zatytułowanej Wstępne założenia, autor zapoznaje czytelnika z obszarem badawczym, celami pracy, podstawą materiałową, stanem badań, założeniami metodologicznymi oraz terminologią, a także statusem nazw osobowych, ich form pochodnych i derywatów w opisywanych frazemach. Autor przedstawia ponadto zasady lokalizowania materiału gwarowego oraz sposób zapisu cytatów.

W drugiej, głównej części pracy, dokonana została prezentacja i analiza zgromadzonego materiału w formie 48 mikroopisów, przeprowadzonych wedle ściśle ustalonych reguł i kryteriów. Uporządkowano je w kolejności alfabetycznej:

AARON (ARON) 
ABRAHAM (ABRAM) 
ADAM
ANDRZEJ (JĘDRZEJ) 
ANNASZ
ANTYCHRYST (ANTYKRYST) 
BARTŁOMIEJ
CHRYSTUS (KRYST, KRYSTUS)
DAWID
ELIASZ
EWA
EZAW
FILIP
HEROD
HIOB (JOB)
JAKUB MNIEJSZY (MŁODSZY)
JAKUB WIĘKSZY (STARSZY)
JAN (APOSTOŁ)
JAN CHRZCICIEL
JEZUS
JONASZ
JOZAFAT (JÓZEFAT, JÓZAFAT, JOZAF) 
JÓZEF
JUDA TADEUSZ
JUDASZ
KAIN
KAJFASZ
ŁAZARZ
ŁAZARZ Z BETANII 
ŁUKASZ (ŁUKA) 
MACIEJ 
MAREK
MARIA (MARYJA)
MARTA
MATEUSZ
MICHAŁ
MOJŻESZ
NIKODEM
PAWEŁ
PIŁAT
PIOTR
SALOMON
SAMSON
SZCZEPAN
SZYMON (SYMEON)
TOMASZ
TYMON
TYMOTEUSZ 

W końcowej, trzeciej części, autor dokonuje podsumowania 483 frazemów analizowanych w książce stwierdzając, że z tego zestawu najliczniej reprezentowane są przysłowia. Wyrażenia rzeczownikowe obejmują ponad 20% zebranych jednostek. W mniejszej liczbie występują frazy i zwroty, a najmniej spotkamy tutaj wyrażeń określających (zaledwie 14, co stanowi 2,9% całego zbioru). Ciekawie prezentuje się na 18 stronach tabela ilustrująca obecność opisywanych frazemów na poszczególnych obszarach dialektalnych: Śląska, Małopolski, Mazowsza, Wielkopolski, Kaszub oraz Kresów (Północno- i Południowo-Wschodnich).

Autor przeprowadził także klasyfikację tematyczną dwóch najliczniejszych grup frazemów – przysłów i wyrażeń rzeczownikowych. Stwierdził ponadto, że nie ma zależności między liczbą wystąpień danej nazwy osobowej w tekście Nowego Testamentu a sumą frazemów, które zawierają ją w swojej strukturze oraz wskazał perspektywy badawcze, jakie otwiera niniejsza praca.

Książkę uzupełniają wykazy skrótów i źródeł, literatury oraz indeks omówionych frazemów.