SŁOWA, słowa... Czy je znasz?
pod red. Teresy Smółkowej
Kraków 2013

W polskiej leksykografii brak słownika obejmującego nowsze i najnowsze wyrazy używane we współczesnej polszczyźnie. Lukę tę wypełnia prezentowane opracowanie, zawierające około 5600 haseł, z których znaczna część nie jest notowana nawet w najnowszych słownikach języka polskiego. Niniejsze opracowanie można określić mianem słownika neologizmów, czyli wyrazów nowych obecnych w polszczyźnie od dwóch ostatnich dziesięcioleci.

Są to wyrazy:

O zawartości prezentowanego materiału wyrazowego przesądziły tematy poruszane w prasie interesujące jej czytelników, a więc dotyczące, m.in., mody, sportu, medycyny, polityki, ekonomii i informatyki, dlatego też w opracowaniu znajduje się sporo leksyki specjalnej. Można w nim znaleźć ponadto wiele nowych połączeń wyrazowych będących zarówno zestawieniami wyrazowymi, jak i frazeologizmami. Dużą część nowego słownictwa stanowią zapożyczenia z języków obcych, zwłaszcza z języka angielskiego; prezentowany słownik jest źródłem informacji dotyczących wariantywności ortograficznej pożyczek (informacji tego typu często nie podają nawet słowniki ortograficzne).

Ze względu na to, że kształtowanie się znaczenia wyrazu jest procesem, szczególną rolę w opracowaniu odgrywają cytaty, które nie tylko ilustrują znaczenia objaśnianych wyrazów, ale także mają walor poznawczy.

Opracowanie nie ma charakteru normatywnego, lecz dokumentacyjny.

Ze względu na sposób opracowania słownik ten jest adresowany zarówno do szerokiego kręgu odbiorców, jak i do badaczy, którzy na podstawie faktów językowych wnioskują o zjawiskach psychologicznych, socjologicznych i kulturowych leżących u ich podłoża.

Budowa słownika

Hasłami są:

Materiał wyrazowy został opracowany w formie artykułów hasłowych ułożonych alfabetycznie.

Artykuł hasłowy obejmuje definicję, cytat i źródło. Główka hasła niejednokrotnie zawiera zatem warianty ortograficzne, morfologiczne oraz wyrazy synonimiczne, np.:

gadu-gadu *// gadu gadu / gadu / gadulec ~ Δ komunikator internetowy Gadu-Gadu;
graficiarz // grafficiarz / grafitowiec / grafitoman ~ writer 2.

Część haseł ma specyficzny układ gniazdowy; zabieg ten ma na celu ukazanie funkcjonowania oraz rozwoju danego wyrazu w polszczyźnie. W obrębie hasła gniazdowego znajdują się też hasła stanowiące rodziny wyrazowe, np. mikroblog, mikrobloger, mikrobloging, mikroblogować, mikroblogowanie.

Hasła nacechowane stylistycznie opatrzone są kwalifikatorem wskazującym na ich przynależność do określonej warstwy słownictwa [iron., pogard., pot., specj., środ., żart.], np. Δ telewizja kablowa / kablówka* pot. / kabel * środ.

Korzystanie ze słownika ułatwia system odsyłaczy.