Katarzyna Konczewska, Wałaczajka. Zbiory Muzeum Etnograficznego w Krakowie z terenu Białorusi w badaniach językowo-kulturowych, Kraków 2024, 446 s.

Copyright © Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

Copyright © Instytut Języka Polskiego PAN

Publikacja dofinansowana przez Fundację Lanckorońskich

ISBN 978-83-64007-93-4

Praca autorstwa Katarzyny Konczewskiej to nowatorska próba kulturowo-językowej reaktywacji i kontekstualizacji XIX i XX-wiecznych muzealnych zbiorów i eksponatów pochodzących z terenów dzisiejszej Białorusi gromadzonych w Muzeum Etnograficznym w Krakowie od początku jego istnienia. Jest to praca imponująca zarówno w sferze samego zamysłu, jak i jego realizacji. [...] Jest to zarazem niezmiernie ciekawa propozycja metodologiczna, rozbudowująca i udoskonalająca dialektologiczny warsztat. [...] „Powrót" eksponatów muzealnych do ich pierwotnego środowiska kulturowego i ponowne ich zaktywizowanie poprzez narracje wspomnieniowe osób mających z nimi styczność w przeszłości jest niezwykle inspirującym zabiegiem. [...] „Twarde" dane językowe potwierdzające charakter lokalnych relacji społecznych to niezmiernie ciekawy motyw nie tylko dla językoznawców, ale i dla historyków, socjologów i antropologów. [...] Jednak to, co najważniejsze i najcenniejsze w tej pracy, to wskazanie na badawczy potencjał muzealnych eksponatów i materiałów archiwalnych, mogących służyć zarówno odtwarzaniu przeszłości, jak i kształtowaniu pamięci o nich i aktywizowaniu ich obecności w muzeum. 

Z recenzji dr hab., profesor IFiS PAN Justyny Straczuk

Wyważony, naukowy ton całości opracowania to niewątpliwa zaleta Wałaczajki. [...] Opis materiałów zgromadzonych w MEK, jak i opis wędrówek dialektologicznych Autorki dowodzą bezsprzecznie, że badania etnograficzne i dialektologiczne są z sobą nierozerwalnie powiązane. Wiedza i umiejętności z tych dwóch zakresów nie mogą istnieć bez siebie. To trwanie Autorki przy tradycyjnym związku dialektologii i etnografii, mających przecież wspólne korzenie w XIX-wiecznym ludoznawstwie, jest cenne zwłaszcza współcześnie, w dobie poszukiwań nowych rozwiązań metodologicznych w dialektologii i odchodzenia (niestety!!!) etnologii od postrzegania zjawisk kulturowych przez pryzmat gwary.

Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Kąsia